Side Antik Kent: 2023’te Neler Oldu, 2024’te Neler Hedefleniyor?

Side Antik Kent kazıları büyük bir hızla devam ediyor ve Side Antik Kent’in silueti değişiyor. Side’ye tüm emek ve enerjisini aktaran Side Antik Kenti Kazı Başkanı Profesör Doktor Feriştah Alanyalı, 2022’ye kadar neler yapıldığını, 2023’te nasıl bir yoğunluk yaşandığını, neden böyle bir takvim oluşturulduğunu ve 2024’te buraya gelen ziyaretçilerin daha ne gibi yenilikler göreceğini değerli Barut Blog okuyucularımız için anlattı.

Barut Hotels Pazarlama ve Kurumsal İletişim Müdürü Birgül Akgül’ün Side Antik Kenti Kazı Başkanı Profesör Doktor Feriştah Alanyalı ile yaptığı, Side Antik Kenti’nde 2023’te yapılan ve 2024’te yapılması planlanan çalışmaları konu alan röportajı, linki tıklayarak izleyebilirsiniz.  

Side Antik Kenti Kazı Başkanı Profesör Doktor Feriştah Alanyalı, 2023 yılında yapılan çalışmalar için şunları aktardı: “2023’te çalışmaların en önemli olduğu kısım B Caddesi. Her iki tarafında stoaları olan, sütunlu ve anıtsal bir cadde. Caddenin sol tarafında buraya ait bir su kanalı var. Bu cadde 2023’te eksik olan döşeme taşları tamamlanarak ziyaret edilebilir bir rotanın parçası haline getirdik.” 

Feriştah Alanyalı, Kültür ve Turizm Bakanlığı adına yürütülen çalışmaların temel amacının, ziyaretçilere antik kentin önemini ve anıtsal yapılarını göstermek için gezebilecekleri bir rota oluşturmak olduğunu sözlerine ekliyor. 

Side Sadece Deniz Kum ve Alışverişten İbaret Değil

Projenin bir diğer önemli kısmı buraya turizm veya tatil amaçlı gelen turistlere Side’nin sadece deniz,  güneş ve alışverişten ibaret olmadığını göstermek. Bunun için de antik kentte kazı ve onarım çalışmaları yapılması gerekiyordu. 2023 yılında ciddi sayıda proje gerçekleştirildi. 2024 yılında da yine aynı aks üzerinde mevcut olan, daha önce kısmen kazısı yapılmış ya da hiç yapılmamış alanların da ziyarete açılması planlanıyor. 

Barut Hotels sponsorluğu ile çalışmaları başlatılan M yapısında nasıl ilerlenebileceği düşünülürken  Kültür ve Turizm Bakanlığı büyük bir destekle 2022 yılında, M yapısındaki projelerin tamamlanmasını mümkün kıldı.

Kentin ana giriş kapısı ile tiyatro arasında uzanan ana caddede yer alan dükkanların bir kısmı 90’lı yıllarda açığa çıkarıldı fakat büyük bir kısmı kapalıydı. 2023’te koruma ve onarım çalışmaları  tamamlanarak önündeki sütunlar ayağa kaldırıldı. 

Profesör Doktor Feriştah Alanyalı, 2024 yılı içerisinde, burada daha önce kazısı yapılmış ve onarımları tamamlanan iki adet konutu Bakanlık ve Antalya Valiliğinin desteğiyle mobilyalarıyla, koruma çatısıyla bir Roma evi şeklinde düzenlemeyi; ayrıca  önündeki dükkanları da ayağa kaldırarak o dükkanlara da bir fonksiyon vermeyi düşündüklerini belirtiyor. Yapılan çalışmalarda dükkanlarda Antik Çağdan beri Side’nin ticaretinde önemi olan bez dokuma ürünlerini, zeytinyağı ve onunla ilgili ekipmanları, deri ve metal ürünlerin sergilenmesi planlanıyor. 

Bu çalışmalar kapsamında koruma ve onarım için toplantılar, bütçe ve ekip planlamaları yapılıyor. Feriştah Alanyalı ve ekibi, özverili bir çalışma prensibi benimseyerek, çalışmaların detaylı ve titiz bir şekilde ele alınması gerektiğinin altını çiziyor. 

İki ana cadde arasında dik uzanan sokakların yer aldığını söyleyen Feriştah Alanyalı, bu dik uzanan sokakların açılmasının ziyaretçiyle bir bağlantı kurulması açısından oldukça önemli olduğunu ve bu sokağın kazısını 2023 yılı Nisan ayına kadar tamamladıklarını, hemen ardından koruma ve onarım çalışmalarını  gerçekleştirdiklerini ifade ediyor. Çalışmaları tamamlanan bu sokaklar, ziyaretçiler tarafından sevilerek kullanılabiliyor. 

Bu çalışmaların mutluluk verici olduğunu ifade eden Feriştah Alanyalı, sözlerine şöyle devam ediyor: “Burada en az 20 yıl sürecek bir çalışmayı neredeyse 1 yıla sığdırmaya çalıştık. Tabii bunu yaparken her aşamayı belli bir plan ve projeye bağlı kalarak sistemli ve birbirinin devamı olacak şekilde yaptık. Öyle bir kurgu yaptık ki kent kapısından giren ziyaretçilerin tapınaklar alanına gidecekleri rota üzerinde yaptığımız tüm çalışmalar hep birbirini besleyerek ve bir araya geldiğinde anlamlı bir bütün oluşturacak şekilde düzenlendi. Yapılan hiçbir iş br diğerinden kopuk değil. Bu çalışmalar bir araya geldiğinde bir bütünlük oluşturdu. Kente girildiğinde ziyaretçiler bu büyük değişikliği hissedebiliyor. 

Buradaki çalışmalara destek veren Anadolu Üniversitesi Rektörlüğüne de teşekkür etmemiz gerekiyor. Mezunlarımıza çok ciddi bir istihdam yarattık. Akreditasyonlarını tamamlamış bir üniversite olan Anadolu Üniversitesi,  mezun olan öğrencilerimize de bu anlamda bir araç olmuş oldu. Burada mezun öğrencilerimizle birlikte değişip dönüşerek  Side Antik Kentine dokunuşlar yapmaya devam ediyoruz. Okulumuz mezunları burada istihdam ediliyor. Onlarla birlikte projeler üretiyoruz. Bu yüzden Anadolu Üniversitesi’nin varlığı Side’de çok önemli. “

30 Civarında Sütunu Ayağa Kaldırıldı 

2023 yılının antik tiyatro ve çevresi için çok önemli bir yıl olduğunu belirten Feriştah Alanyalı, “Antik tiyatro, kentin en önemli akslarından biri olan ve bizim bugün modern araştırmalarda C Caddesi olarak belirttiğimiz bu sütunlu caddenin hemen kenarında yer alıyor. Ancak stoanın karşı tarafındaki sütunlar daha önceki çalışmalar kapsamında ayağa kaldırılmıştı. Fakat eksik olan bir sütun sırası vardı. Sökülmüş olan stilobatları tamamladık.” şeklinde ifade etti. 

2024 yılına dair hedeflerini de açıklayan Alanyalı, sütun çalışmalarıyla ilgili şunları söyledi: “30 civarında sütun ayağa kaldırdık. Böylece kente girenler  antik  bir caddenin üzerinde yürüdüklerini e tiyatronun da bu  caddenin hemen kenarında olduğunu  algılayabilecek durumdalar. Bakanlığımızın desteğiyle tiyatroların galerilerinin kapılarını tamamladık. Şu anda 5 tanesi bitmiş durumda. Bu kapılar ahşap sedir ağacından yapılmış, bütün aksamı  bronzdan yapılmış,  orijinaline  en yakın şekilde  üretilmiş kapılar. 2024 yılında bunlara bir fonksiyon vermeyi düşünüyoruz.” 

2024 yılında hedeflenen çalışmalar arasında antik tiyatronun ziyaretçiler için giriş çıkışlarının düzenleneceğinin de altını çiziyor. Antik tiyatro kış aylarında da 08.00 - 17.00 arası, yaz aylarında ise 08.00 - 20.00 arasında ziyaret edilebiliyor.   

Side Antik Kenti Kazı Başkanı Profesör Doktor Feriştah Alanyalı, yeni yıla dair hedefledikleri çalışmalardan bir diğerini şu şekilde ifade etti: “Ayağa kaldırılan stoaya ait sütunların hemen önünde Side’nin başka büyük anıtsal caddelerinde görüldüğü gibi burada da oldukça geniş bir kanal var. 2024 yılı çalışmaları kapsamında kanalı temizleyip, caddeyi de kısmen  yan taraftan gösterip iki tarafı stoalarla uzanan caddenin bir tarafında kanalın var olduğunu da gelen ziyaretçilere göstermek  istiyoruz.         

Özellikle 2022’den itibaren Kültür ve Turizm Bakanlığı  adına yürüttüğümüz bu çalışmalarda Side’ye ziyarete gelen ziyaretçiler için bir gezi güzergahı oluşturma istedik. Ve bir ring oluşturduk. Ziyaretçiler eğer dilerlerse büyük bir tur yapabilecekleri gibi   dilerlerse de daha küçük  bir turla kent ziyaretlerini tamamlayabilirler. Büyük tur üzerinde şimdilik 38 adet istasyon belirledik. Bu çok ciddi bir sayı. 2022 yılında başlatılan çalışmaların temel amacı da Side’ye gelen ziyaretçilerin sadece deniz, kum ve alışveriş için değil, aynı zamanda antik kenti de hissetmelerini önemsedik.”  

2024 Yılında Neler Yapılacak?

Röportajın sonuna gelirken, Feriştah Alanyalı, 2024'te Side Antik Kenti için planlanan projeleri şöyle ifade ediyor: “2024 yılını çoktan programladık. İlgili makamlardan olurlarını aldık. Bu yıla ait projeleri vakit geçirmeden başlatıyoruz. 2023’de 67 projeyi hayata geçirdik. 2024 yılında ise yaklaşık 50 civarında projeyi hayata geçirmeyi planlıyoruz. En büyük çalışma İmparator Salonu’nda yapılacak. Güney stoayı tamamladık. Burada statik sorunlar oluşmaya başlamıştı. Onları değiştireceğiz.”