Kalbe Benzeyen Çekirdek

Akdeniz'de Bize Ait Bir Yaşam

Dünyada kişi başına 400 gram zeytinyağı düşüyor. Yani Akdeniz’de bize ait bir yaşam iksiri var.

Antalya’nın “tavşan yüreği” zeytininin en önemli tanıtıcı unsuru, meyvesi çekirdekten kolay ayrılıp, çok iri, yüreğe benzer biçimde enine ve boyuna simetrik olup uç kısmının oval olması. İsmini ise tavşan kalbine benzeyen çekirdeğinden alıyor. Gelişimi açısından kuvvetli bir yapıya sahip olması ve dış etmenlere karşı duyarlı olması nedeniyle, tam olgun meyve taşıma ve işleme sırasında özel dikkat gerektirir. Hasat sırasında zedelenme diğer zeytin çeşitlerine göre daha düşüktür. Coğrafi alan bakımından Akdeniz iklimi ve Toros Dağları’nın iklim üzerine etkisi nedeniyle, Antalya sınırlarından alınıp başka yörelere dikilen fidanlar aynı renk, kalite ve aromayı taşımaz. Antalya’yı bir duvar gibi iç bölgelerden ayıran Toros Dağları hava akımını keser ve benzersiz yüksek nem ve sıcaklık koşullarını oluşturur. Bu jeolojik yapı nedeniyle, Antalya tavşan yüreği zeytininin tane iriliği ve et oranı diğer çeşitlere göre daha fazladır.

Tavşan Yüreği Zeytinyağı İlaç Gibi

Kanser önleyici etkisi bilinen “polifenol” (bitkilerde bulunan doğal antioksidan) oranının, tavşan yüreği zeytinyağında diğerlerine göre üç kat fazla olduğu ve bu yönüyle ilaç gibi etkili olduğu anlaşıldı. Bu mucize ağacın Akdeniz insanına ve Akdeniz kültürüne kattığı çok şey var. Bu nedenle, ne zeytin ağacı sadece bir ağaç ne de ürünleri sadece bir gıdadır. Hepsi binlerce yıllık bir kültürün, bir geleneğin yani kısacası hayatın bir parçasıdır. Tam bir ecza deposu olan zeytin meyvesi içindeki, sağlık bileşenleri olarak da adlandırılan minör bileşenlerinin önemini ve bu kadar değerli olduğunu bundan 15-20 yıl öncesine kadar tam olarak bilmiyorduk. Öğrendikçe üretim teknolojileri ve prosedürler de değişmeye başladı. Böylece hem sofralıkta hem de zeytinyağında ama özellikle zeytinyağında tüketiciye sağlık bileşeni yüksek ürün ulaştırmak bir hedef olmaya başladı.

Tavşan Yüreği Zeytini Tescillendi

Antalya Ticaret Borsası’nın 2013 yılında Ar-Ge çalışmalarına başladığı 2014 yılında coğrafi işaret belgesi için Türk Patent ve Marka Kurumu‘na başvuruda bulunduğu “Antalya Tavşan Yüreği Zeytini”, 6 Eylül 2018 tarihinde coğrafi işaret belgesi aldı. Tavşan yüreği zeytiniyle Antalya’nın coğrafi işaret tescili alan ürün sayısı altıya çıktı. Daha önce Döşemealtı el halısı, Finike portakalı, Antalya piyazı, Korkuteli karyağdı armudu, Alanya yenidünyası coğrafi işaret almıştı.

Ülkemiz dünya zeytin üretiminin yüzde 13’ünü (350 bin ton civarında), zeytinyağı üretiminin ise yüzde 6’sını (180-200 bin ton) gerçekleştiriyor. Elde ettiğimiz zeytinin yüzde 30’u sofralık, yüzde 70’i ise yağlık zeytin olarak tüketiliyor. Ülkemiz zeytinyağı üretiminde yaklaşık 8-10 bin tona sahip olmasına rağmen, kentimizin zeytin üretim potansiyeli daha yüksek.

Özellikle Antalya’ya özgü tavşan yüreği (Polifenol–Olea Şental) zeytin ve zeytinyağlarımız, dünyada kazandığı birinciliklerle gurur kaynağı oluyor. Antalya tavşan yüreği, coğrafi işaret tesciliyle de koruma altına alınıyor.

Antalya’da Pamfilya döneminden beri zeytincilik yapılmaktadır. Yine eski dönemlerde yapılan yarışmalarda dereceye girenlerin amforalarda zeytinyağlarıyla ödüllendirildiği biliniyor... Tüm kutsal kitaplarda geçen nadir meyvelerden olan zeytin, çok yakın zamanda daha önemli bir tanıtım enstrümanına dönüşecek.