İstanbul'un Tarihi Kuleleri ve Hikayeleri

İstanbul’un büyüleyici siluetine anlam katan en önemli mimari ögelerin başında kuleler geliyor şüphesiz. Özellikle gün batımı yaklaştığında daha da belirginleşen bu romantik figürler İstanbul’a şiirsel bir anlam da yüklüyor. 

 

 

 

 

 

Şehrin farklı noktalarında tüm heybetleriyle yükselen büyüleyici güzellikteki bu kuleler hikayeleri ile de merak uyandırıyor. Şarkılara ve şiirlere konu olan İstanbul’un tarihi kuleleri ve hikayelerini daha detaylı incelemeye ne dersiniz? O halde başlayalım. Kulelerinin yanı sıra pek çok tarihi bölgesi ve görkemli mimarisiyle İstanbul’u keşfetmek istiyorsanız “İstanbul’un Görülmeye Değer Tarihi Yerleri”  başlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz. 

 

 

 

Kız Kulesi / Üsküdar

Boğaz’ın en kadim ve özel simgelerinden biri olan Kız Kulesi, Üsküdar Salacak sahili açıklarında denizin ortasında konumlanıyor. Denizin ortasında oluşu onu biraz yalnız ve hüzünlü kılıyor da diyebiliriz. Kız Kulesi’nin tarihi epey eski. Doğuşu M.Ö. 5. yüzyıla kadar gidiyor. 12. yüzyılda Doğu Roma imparatoru I. Manuel Komnenos tarafından savunma amaçlı olarak inşa ettirilen kule, tarih boyunca sürgün noktası, gümrük istasyonu hatta deniz feneri olarak kullanılmış. 

 

 

Bir dönem Boğaz’dan geçen gemilerden vergi alan bir nokta olarak da bilinen Kız Kulesi, 1509 yılında meydana gelen depremle epey hasar görmüş ve onarılmış. Ancak 1721 yılında bir talihsizlik daha yaşayan Kız Kulesi bu tarihte bir yangın atlatmış. Daha sonraki yıllarda defalarca tadilat gören ve onarılan Kız Kulesi, 2021 yılında bir restorasyon daha gördü. 

 

 

 

Gün boyunca, kıyıdan kalkan özel teknelerle Kız Kulesi’ne ulaşmak mümkün. Kız Kulesi’ne dair bilinen en eski efsane ise şöyle: Bir kral, falcıdan kızının bir yılan tarafından sokularak öldürüleceğini öğrenir ve kızını korumak için denizin ortasına bu kuleyi yaptırır. Fakat kral kehanetten kaçamaz çünkü kuleye gönderilen meyve sepetlerinin birinden çıkan yılan prensesi sokar ve prenses ölür. 

 

 

 

Kız Kulesi, karşı kıyıdaki Galata Kulesi ile de çok yakıştırılır. Boğaz’ın ayırdığı iki kule olan Kız Kulesi ve Galata Kulesi, bir türlü kavuşamayan aşıkları da sembolize eder. Ünlü şair Bedri Rahmi Eyüboğlu bu aşkı, İstanbul Destanı isimli şiirinde “Ama şu Kız Kulesi’nin aklı olsa Galata Kulesi’ne varır, bir sürü çocukları olur” mısralarıyla vurgular. 

 

 

 

 

Galata Kulesi / Beyoğlu

İstanbul’un en romantik, en ünlü ve en çok ilgi gören kulelerinden biri de Galata Kulesi’dir. Sadece İstanbul sınırları içinde değil, dünya çapında bakıldığında da en eski kulelerden biri olarak kabul edilen Galata Kulesi, Beyoğlu ilçesi sınırları içinde yer alır. Bulunduğu konumdan hem karşı kıyıdaki Kız Kulesi’ne hem de hem de Tarihi Yarımada’ya selam gönderiyor.

 

 

 

Cenevizliler tarafından 1335-1349 yıllarında gözetleme kulesi olarak inşa edilen Galata Kulesi çok farklı amaçlar için kullanılmış. İstanbul fethedildiğinde levazım ambarı olarak işlev yüklenen kule, yıllar içinde yangın gözetleme kulesi ve savaş esirlerinin tutulduğu bir mekan olarak da kullanılmış. Galata Kulesi de tıpkı Kız Kulesi gibi yıllar içinde defalarca onarım ve tadilat görmüş.    

 

 

 

Başından, 1509 yılında büyük bir deprem, 1831 yılında da yangın geçen Galata Kulesi mimari olarak da biraz değişim görmüş. 1965-1967 yılları arasındaki restorasyon çalışmalarında turistik bir yapı özelliği kazanan kule, 2013 yılında UNESCO’nun Dünya Mirası Geçici Listesi’ne eklenmiştir.  

 

 

 

 

Külahı andıran yapısıyla uzak mesafeden bile kendini fark ettiren Galata Kulesiyle ilgili en bilinen efsane şöyle: Hezarfen Ahmet Çelebi tahta kanat takarak Galata Kulesi’nden Kız Kulesi’ne kadar uçma denemesi yapar. Amacı ise Galata Kulesi’nin Kız Kulesi’ne yazdığı aşk mektuplarını götürmektir. Ancak rüzgar yüzünden tüm mektuplar Boğaz’ın sularına gömülür. Bu kuleye ilk kez kiminle çıkarsanız onunla evleneceğiniz yönünde bir inanış da vardır. Eğer yazgınızda kuleye beraber çıktığınız kişiyle evlenemeyeceğiniz varsa, kuleye çıkarken de karşınıza engeller çıktığı rivayet edilir. 

 

 

Beyazıt Kulesi / Fatih

İstanbul’un kadim ve meşhur kulelerinden biri de 1749 yılında Beyazıt semtinde ahşap malzemeyle inşa edilen Beyazıt Kulesi’dir. Bu kule, İstanbul’da çok sık yaşanan yangınları gözetlemek ve haber vermek için inşa edilmiştir.

 

 

 

 

Diğer kuleler gibi başından birkaç sefer yangın geçen Beyazıt Kulesi’nin Beyazıt Meydanı’na bakan kısmında II. Mahmut tuğralı bir de kitabe yer almaktadır. Bu kule uzun yıllar İstanbullulara, havanın nasıl olacağını bildiren bir merkez olarak görev yapmıştır. Kule mavi renkte aydınlatıldığında ertesi gün havanın açık olacağı, yeşil renkte aydınlatıldığında havanın yağışlı olacağı, sarı renkte aydınlatıldığında sisli, kırmızı renkte aydınlatıldığında ise karlı olacağı anlaşılırmış.    

 

 

 

Mermer Kule / Fatih

İstanbul’un kadim kulelerinden bir diğeri de Mermer Kule’dir. Merkezi bir avluya sahip olan kule, mermer bloklar kullanılarak dört katlı bir formda inşa edilmiştir. Tarih boyunca farklı amaçlar için kullanılan kulede yer alan surlar, mazgallar ve rampalar, buranın askeri amaçla; sonradan iç kısma dahil edilen sarnıçlar ise konut olarak kullanıldığını gösteriyor.

 

 

 

Dolmabahçe Saat Kulesi / Beşiktaş

İstanbul’un mimari zenginlikleri içinde ilk sırada yer alan bir diğer kule ise Dolmabahçe Saat Kulesi. Bezmialem Valide Sultan Camii ile Dolmabahçe Sarayı Saltanat Kapısı arasında yer alan Dolmabahçe Saat Kulesi,  1890-1895 yılları arasında II. Abdülhamid tarafından inşa edilmiştir.  

 

 

 

Son derece şık ve göz alıcı bir mimarisi olan Dolmabahçe Saat Kulesi yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor.27 metre yükseklikteki saat kulesi mimar Sarkis tarafından neo-barok ve ampir tarzda inşa edilmiş. Beşiktaş ilçesinin bu en değerli yapılarından olan Dolmabahçe Saat Kulesi, İstanbul’a apayrı bir değer katıyor.   

 

 

 

Yıldız Saat Kulesi / Beşiktaş

İstanbul’un Beşiktaş ilçesindeki Yıldız Saray kompleksi içinde konumlanan Yıldız Saat Kulesi, Yıldız Camii avlusunun güneybatı kısmında yer alıyor. Oryantalist üslupla inşa edilen kulenin dış yüzeyinde barometre ve saat yer alıyor. Zarif ve göz alıcı mimarisiyle gören herkesi hayran bırakan Yıldız Saat Kulesi İstanbul’un kuleleri içinde gerçekten de görülmeye değer.